Náttúrustofunni barst nýverið fyrirspurn um krabba sem fannst í fjöru við Framnes í Berufirði. Einungis fannst skjöldur dýrsins en þó var hægt með aðstoð sérfræðinga frá Náttúrustofu Suðvesturlands að staðfesta að þarna væri um bogkrabba (Carcinus maenas) að ræða. Þessi fundur er um margt markverður en kannski helst fyrir þær sakir að þetta er austasti fundarstaður bogkrabba á Íslandi. Helstu útbreiðslusvæði bogkrabba hér við land eru í fjörum á suðvestur og vesturlandi (https://fjorulif.is/bogkrabbi/) en þó hefur bogkrabba orðið vart norðan við land og í Lónsfirði (Sindri Gíslason munnlegar upplýsingar).
Það er áhugavert að bogkrabbi finnist á Austfjörðum í kjölfar útbreiðslu breytinga á nákuðungi (Nucella lapillus) á síðustu árum (Skarphéðinn Þórisson óbirt). Samspil þessara tegunda í vistkerfum er vel þekkt, bæði beint afrán bogkrabba á nákuðung en einnig rán-sníkjulífi (e. kleptoparasitism) og samkeppni bogkrabba við nákuðung um fæðutegundir á borð við krækling (Mytilus edulis) (Quinn o.fl. 2012).
Útbreiðsla bogkrabba á heimsvísu hefur breyst mikið og hratt á síðustu áratugum og er tegundin flokkuð sem ágeng víða um heim. Setraðagreiningar erfðaefnis úr bogkröbbum frá mismunandi svæðum í upphafi 21.aldar bentu til að íslenskir bogkrabbar væru runnir af sama stofni, sem bendir til þess að bogkrabbar af öðrum uppruna hafi ekki náð hér fótfestu á þeim tíma (Roman og Palumbi 2004). Í því ljósi væri áhugavert að kanna uppruna einstaklinga sem að finnast á nýjum svæðum. Náttúrustofa Suðvesturlands stendur fyrir söfnun eintaka sem finnast utan áður þekktrar útbreiðslusvæða bogkrabbans á Suður og Vesturlandi (Sindri Gíslason, munnlegar upplýsingar) og viljum við því óska eftir því að verði einhver var við bogkrabba á Austfjörðum að viðkomandi láti vita þannig að hægt sé að afla sýna.
Á undanförnum áratugum hefur fjöldi tegunda sjávarlífvera fundist í strandsjónum við Ísland sem ekki voru þekktar hér áður. Á Náttúrustofu Suðvesturlands er miðstöð fræða framandi sjávarlífvera á landsvísu en þar starfa einu menntuðu sérfræðingar á landinu á þessu sviði. Náttúrustofa Suðvesturlands sér um skráningu og kortlagningu á landnámi framandi sjávarlífvera við Ísland og þá kemur tengslanet og samstarf náttúrustofanna sér vel.
Það var Íris Birgisdóttir á Framnesi sem fann krabbann og hafði samband við stofuna en hún hefur áður reynst okkur haukur í horni og kunnum við henni bestu þakkir fyrir. Við hvetjum um leið alla til að hafa samband við okkur sjái þeir eitthvað í náttúrunni sem að þeir telja að áhugavert og eigi við okkur erindi.

Í vikunni barst okkar skordýr til greiningar. Það reyndist vera svokölluð búrgæra sem er lítil bjalla (um 3,5 mm) af gærubjallnaætt.
Á vef Náttúrufræðistofnunar Íslands er fjallað um búrgæru og þar segir að hún sé upprunnin frá S-Ameríku og hafi dreifst þaðan sem meindýr til flestra heimsálfa. Hún fannst fyrst á Íslandi í Reykjavík árið 1982 og hefur síðan þá drefist hægt út á land. Eini skráði fundarstaður á Austurlandi er á Eskifirði þar sem hún fannst árið 2013 og nú í Neskaupstað.
Á Íslandi lifir búrgæra eingöngu innanhúss og fullorðnar bjöllur eru á stjá allt árið en oftast flestar frá mars og fram undir mitt sumar. Fullorðnar lirfur nærast ekki en brenna fituforða frá lirfustigi. Lirfurnar nærast á fæðu sem getur verið bæði plöntu- og dýrakyns. Því sækir lirfan í matvöru en getur líka lagt textílvörur og uppstoppuð dýr sér til matar.

Dagana 24.-28. júní 2024 var haldið náttúrufræðinámskeið á Mjóeyri á Eskifirði í tengslum við Gönguvikuna í Fjarðarbyggð. Náttúrustofa Austurlands og Ferðaþjónusta Mjóeyrar hafa haldið utan um námskeiðið undanfarin ár. Að þessu sinni tóku alls 8 galvaskir krakkar þátt sem skoðuðu og fræddust um hinar ýmsu hliðar náttúrunnar, m.a. fugla, plöntur og smádýr af ýmsum stærðum í bæði fjöru og ferskvatni. Einstaklingar eru aldrei betri vísindamenn heldur en einmitt á þessum aldri og hópurinn var bæði fjörugur og áhugasamur. Náttúrustofa Austurlands þakkar þátttökuna.

Í nýjasta hefti Náttúrufræðingsins gefur að líta grein um sindraskel við Ísland, en þau Sindri Gíslason og Joana Micael starfsfólk stofunnar eru meðal höfunda greinarinnar.Greinin segir frá fyrstu staðfestu eintökum sindraskeljar hér við land og útbreiðslu tegundarinnar. Fundurinn er um margt áhugaverður því tegundin hefur hingað til aðein [...]

Síðastliðinn föstudag, 21. júní, stóð náttúrustofan fyrir fræðslugöngu um Botna í meðallandi. Gangan var skipulögð í samstarfi við landeigendur, Vatnajökulsþjóðgarð og Ungmennafélagið ÁS í tilefni Dags hinna villtu blóma. Gengið var frá Botnabænum að Háuklettum, framhjá Trjágróf og að lokum var boðið upp á kaffi í glæsilegum garðskála.

The post Blautir Botnar í blómaskrúð appeared first on Nattsa.is.